Wspólnota po kryzysie. Dialog zamiast podziałów na Dolnym Śląsku

Jak odbudować zaufanie po doświadczeniu katastrofy? Jak rozmawiać, gdy emocje są nadal świeże, a zmęczenie kryzysem dotyka wszystkich – mieszkańców, urzędników i społeczników? Odpowiedzi na te pytania szukali uczestnicy projektu „Wspólnota po kryzysie”, realizowanego jesienią na Dolnym Śląsku, w miejscowościach szczególnie dotkniętych powodzią z 2024 roku.

Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Fundacji PKO Banku Polskiego oraz lokalnego partnera – Funduszu Lokalnego Masywu Śnieżnika. Jego celem było wzmocnienie więzi społecznych, stworzenie bezpiecznej przestrzeni do dialogu oraz przeciwdziałanie narastającej polaryzacji po kryzysowych doświadczeniach.

Lądek-Zdrój

Pierwsze spotkanie odbyło się 17 października w Lądku-Zdroju i było skierowane do pracowniczek Ośrodków Pomocy Społecznej. To one na co dzień pozostają w bezpośrednim kontakcie z osobami najbardziej dotkniętymi skutkami powodzi.

Uczestniczki mówiły o ogromnej presji, z jaką muszą się mierzyć: konieczności podejmowania trudnych decyzji, konfrontacji z frustracją mieszkańców oraz braku systemowego wsparcia dla własnego dobrostanu psychicznego. Jednocześnie podkreślały, jak dużą wartością jest możliwość wymiany doświadczeń z innymi osobami pracującymi w podobnych warunkach. – Takie spotkania dają nam poczucie, że nie jesteśmy same – podkreślały uczestniczki.

Bystrzyca Kłodzka

Kolejne spotkanie odbyło się 26 listopada w Bystrzycy Kłodzkiej. Wzięli w nim udział zaangażowani mieszkańcy gminy – przedstawiciele różnych środowisk: strażacy, sołtysi, urzędnicy, nauczyciele, lokalni aktywiści i osoby związane z kulturą.

Podczas dialogu analizowano przebieg działań pomocowych po powodzi. Uczestnicy zgodnie wskazywali, że instytucje i władze publiczne nie były przygotowane na skalę kryzysu. Jednocześnie podkreślano ogromną solidarność mieszkańców oraz pomoc płynącą z całej Polski. Pojawiły się również głosy o pojedynczych nadużyciach, co unaoczniło potrzebę lepszego planowania i koordynacji działań w przyszłości. Spotkanie zostało ocenione jako ważna przestrzeń do wyciągania wniosków i budowania odporności lokalnej społeczności.

Stronie Śląskie

Ostatnim elementem projektu był Trening Dobrej Rozmowy, który odbył się 3 grudnia w Stroniu Śląskim. Wzięło w nim udział 35 lokalnych liderów – społecznych, samorządowych i nieformalnych.

Uczestnicy pracowali w małych grupach nad tematami bliskimi codziennym doświadczeniom: rozmowami przy świątecznym stole, wpływem kryzysów na relacje społeczne oraz możliwością współpracy między mieszkańcami a samorządem. Ćwiczyli umiejętności słuchania, zadawania pytań i prowadzenia rozmów w sposób, który buduje zaufanie zamiast napięć.

Jak podkreślali, było to rzadkie i potrzebne spotkanie osób reprezentujących bardzo różne perspektywy, które na co dzień rzadko mają okazję spokojnie ze sobą rozmawiać.

Czego się dowiedzieliśmy?

Choć każde z trzech spotkań miało inny charakter i było skierowane do innej grupy odbiorców, wnioski okazały się zbieżne. Społeczności dotknięte powodzią potrzebują nie tylko wsparcia materialnego, ale też przestrzeni do rozmowy, wymiany doświadczeń i wspólnego wyciągania wniosków.

Uczestnicy zgodnie wskazywali na konieczność lepszej koordynacji działań kryzysowych, wzmacniania relacji społecznych oraz budowania zaufania między mieszkańcami a instytucjami. Jak podkreślano, dialog pomaga odzyskać poczucie sprawczości i daje fundament do skutecznego działania w obliczu przyszłych wyzwań.